Пошкырт вел гыч Эсен Элайын чумырен иктешлымашыж гыч:
15 — Юмо Серлагыш ден Юмын Авам жаплыме кече.
16 — Маке кече. Тиде кечын чӱчкыдын кӱдырчан йӱр йӱреш. Шоктешӱдыр (Лудо пыжаш) кече. Каваште Шоктешӱдыр яндарын коеш гын, сонарлаш (кожлам кошташ) лӱдде каяш лиеш. Ожно тиде тӱшкашӱдыр койын огыл гын, чодыраш коштын огытыл. Шоктешӱдыр Илыш Шочын Ава (Ӱжара шӱдыр) дене чак кылдалтын. Вет тудо кава гыч мландышке лудо сыным налын волен, арам огыл Шоктешӱдырын ожнысо лӱмжӧ — Лудо пыжаш. Тугеже тиде кечын Ӱжара шӱдыр дене кылдалтше Илыш Шочын Ава ден Юмынӱдырым жаплыман.
17 — Кокияшым тӱредаш ямдылалтме кече.Тиде кече могай, Полан кечат (11 август) тугаяк лиеш. Пушеҥгыште нарынче лышташ-влак койыт гын, шыже ден теле вашке толыт.
18 — Тылзе пайрем. Тылзе Он ден тылзе Авам жаплыман. Йӱдым тылзым ончаш лекман. Но тидым марлан лекдыме ӱдыр-влаклан ышташ ок лий, молан манаш гын Тылзе Он шкеж деке налын кертеш. Тылзе чӱчкен волгалтеш гын, лектыш сай лиеш. Тылзе оярын волгалтеш — игече шокшо да кукшо лиеш.
19 — Лупс кече. Тиде кечын лупс юзо вийым налеш да кушкылланат, кайыкланат, янлыкланат, айдемыланат вий-ал ден тазалыкым пуа, тӱрлӧ чер деч эмлалташ полша маныт. Ты кече деч вара кокияшым ӱдаш тӱҥалме марте нимом ӱдыман огыл.
20 — Сорла кече. Уржам тӱредаш сорлам ямдылыман. Тӱредаш лекме кече (21 июль) шуматкечылан логалеш гын, лач ты кечын пашам тӱҥалман. Кӱдырчӧ Юмо ден Волгенче Юмым жаплыме кече. Йӱр йӱреш гын, икмыняр арня тыгаяк лиеш. Йӱр йӱреш — поген пытарыдыме шудо шӱеш.
21 — Тӱредаш лекме кече. Модо кӱмӧ кече. Чӱчкыдын кӱдырчан йӱр лиеш. Нине кечылаште шокшо эн виян лиеш. Модо кӱеш — уржа шуэш.
Шотлеммут:
Илен улмаш ик марий,
Тудын лӱмжӧ Метырий.
Конгам олтен петырен,
Пырыс почым йӱлалтен.
Шопке воктен куку киен,
Почешыже йоча каен.
Йоча ойлен кукулан:
«Ик игетым кудалте-ян».
Куку манеш:
«Уке, Яку. Ондак мыйым кычал му».
Икыт, кокыт, кандаш лу.
Корем воктен олмапу.
Кӧ шылын шуктен огыл,
Мый кычалшаш омыл.
(В.Т.Михайловын «Калык ойпого — калык чон поянлык» книгаж гыч налме. Йошкар-Ола. 2017 ий.)
С.Носова ямдылен.
