Александр Иванович Шумов Советский районысо Ургаш посёлкышто Новостройка уремыште чатка пӧртым чоҥен. Ош кермычан, йошкар леведышан сурт умбачынак коеш. Саваржымат йошкар тӱсан профнастил дене печен налме. Толмына годым суртоза пелашыж дене пӧрт пелен улшо мончам нӧлтат ыле. Нуно у пӧртым, пакчам уло кумылын ончыктышт. Пакчаште помидорым шындыме, теплицыште – киярым, шоган йыраҥат ятыр коеш. Александр Иванович Москош вахте дене корнысо пашаеҥ семын коштеш. Пелашыже “Акашевский” сурткайык фабрикыште тырша.
М.Скобелевын фотожо
(Умбакыже 8-9 лаштыкыште)
Мучаш. Тӱҥалтышыже 1-ше лаштыкыште.)
Пӧртым чоҥаш икте…
Пӧрт пырдыжшым пеноблок дене оптымо. Шокшым кучаш облицовко кермыч да пеноблок коклашке пенопластым келыштарыме. Пӧрткӧргысӧ пашаже эше ятыр: гипсокартоным пижыктыман, тошкалтышым ыштыман, кӱварым шарыман… Тувыраш ден пырдыжыш гипсокартоным пижыкташ каркасым маталлопрофиль гыч ямдылен.
— Тиде 2014 ийыште участкым налынам, — умылтара суртоза. — Электротул, вӱд уло. Но пӱртӱс газым пӧртыш пуртен огына керт. Савар воктенак мланде йымалне газпучшым пошкудо деке пуртымо. Ынде шонен коштам, пӧртым кузе ырыкташ лиеш? 12 киловаттан электрокоҥгам шындаш,очыни. Тудланже кум фазан электровоштырым шупшман. Теве пошкудем Владимир Евгеньевич Глушковат газ пучым пӧртыш пурташ ятыр ий йодын коштеш.
Чынак, газ трубажат Глушковын кудывечыште улмаш. (Снимкыште). Поселкым 1994 ийыштак газифицироватлаш тӱҥалме. Чумыржо гыч 90 процент суртыш пӱртӱс газым пуртымо. Но ты посёлкышто у пӧртым чоҥышо-влаклан тӱҥ пучыш врезкым ышташ разрешенийым огыт пу. Ты йодыш шотышто Владимир Евгеньевичат кушко гына возен огыл: «Газпромыш», Кугыжаныш Думын депутатшылан, прокуратурыш…
Тиде урем Петр Павловский маналтеш. Ожно Ежово села гыч тудо ты верыш эн ончыч илаш толын,маныт.
— Тыгай лӱман уремыште коло утла пӧртым чоҥаш мланде участкым ойырымо, — ойла Владимир Евгеньевич. — Аукционышто мландым 175 тӱжем теҥгеш налынам. Кумдыкшо — 14 сотык. Пӧртым 2012 ийыште чоҥенам. Газым пурташ Йошкар-Олаш “Газпромыш” йодмашым возенам. Тушеч вашмут толын: “Пучышто газын куатше изи.”
— Газым пурташ уремысе проектым ыштыман, кок урем коклаш 500 метран у газпучым шупшман. Вара тиде пашалан ме шке оксам луктын пыштышаш улына. Молан мый чыла тиде роскотым шке ӱмбакем налшаш улам? Кушто тыгай закон уло? Шотшо дене мыйын пӧрт марте пучым кондышаш улыт огыл мо? Эше газлан счётчикым, котёлым налман, кочегаркым ыштыман. Роскотшо, паледа, мыняр лиеш? Тиде йодыш дене Кугыжаныш Думын депутшылан возенам. Тудо возен колтен: мланде ужалыме шотышто аукционым закон почеш ыштыме огыл. Мый “добросовестный” налше улам, оксам тӱленамыс. Газ пучын сеченийже изи гын, тыгай мланде участкым аукционыш ончылгоч, лукташ ок лий ыле мо? Мландым ужаленыт гын, закон почеш, чыла коммуникаций лийшаш ыле, шонем: вӱд, электротул, пӱртӱс газ, корно. Уке гын молан тыгай аукционым эртарат?
Ургаш посёлкыштак Петр Смирнов урем дене шуко шочшан еш-влаклан пӧртым чоҥаш мландым ойыреныт. Но участкышт шукыштын яра кия. Тушто тыгак пӱсӧ йодыш шога — пӱртӱс газ уке. Электротулым веле пуртеныт. Асфальт корно уке. Кӧ лӱдде чоҥен ила, кӧ кугу оралтым чоҥа… Тыгай пӧртым кызыт электрокоҥга дене веле ырыктат. Вараже мо лиеш?
М. Скобелев.
Авторын фотожо.
