Имньым ончышо ты озанлыкыште лияш шукертсек шоненам, вет тыгайже пеш шагал. Адакше имне изи годсо шарнымаш дене чак кылдалтын. Ты вольыкым мемнан ялысе фермыште шагал огыл ашнат да воктенак пӱягоремыште кӱтен коштыт ыле. Тудым кычкен, колхоз пасуш терысым луктыныт, ялыште пакчам куралыныт, шудым шупшыктеныт… Сандене, ты озанлыкыш миен, эн ончычак имньым ончаш кайышна. Нуно пече коклаште ракатланен кочкын шогат ыле.
Но имньым ашнаш тӱҥалмеш корно кужу лийын. Тылеч ончыч Ф.А.Кабиров «За мир» совхозышто механиклан, вара ушкал комплекс начальниклан ыштен. Иленже Дружино ялыште. Кодшо курымысо 90-ше ийла кыдалне фермер лияш шонен пыштен. А мландыжым пуэныт Хлебниково кундемыште. Фермер семынже шукат ыштен шуктен огыл – тыштак начарештше «Мосаринский» колхоз вуйлатышылан шогалтеныт. Тудын пашам тӱҥалмыж годым улыжат 120 вуй тӱкан шолдыра вольык лийын гын, вара 410 вуй марте ешарен. Озанлыкым йол ӱмбаке шогалтен шукташ чыла ӱшан лийын, но… шӧрым налмым чарненыт. Тыге вольыкым угыч шагалемден толаш, а вара… йӧршын ужален колташ логалын. Озанлык кугу нелылыкыш пурен… Сандене кеч оралте ден техникым арален кодышашлан вес озанлыкым, «Ладога» ООО-м, почаш пернен. А тӱкан шолдыра вольык олмеш… имньым ашнаш тӱҥалме. Но фермер озанлыкыште. Когынекшымат Фаил Абдулхатовичак вуйлата.
— Имньым Киров область ден Татарстан гыч налын конденна – 48 вуйым. Лач тынар вуйлан «Еш ферме» программе почеш грантым, 2,3 миллион теҥгем, налме. Вич ий жапыште ме тудын условийжым тӱрыс – 100 вуй марте – шуктенна. Вӱльыжӧ гына мемнан кызыт 65 наре, — каласыш кресаньык-фермер озанлык вуйлатыше.
— А кушко нуным ужаледа? – йодыш лекте.
— Тӱҥ шотышто еҥ-влакак налыт — шкенан кундемыште Тат-Китне велне, Параньгаштыла… – вашештыш тудо.
— А фермер озанлыкыштыда мыняр пашаеҥ ышта? – рашемдыме шуо.
— Лӱмын посна пашаеҥым кучымашат уке. Имне кычалтылше вольык огыл, чараштак кочкашыже рулон дене шудым намиен пыштет, шӱльым пуэт, вӱдым темен кодет — кечыгутлан сита але утларакат. Сандене шумо семын тидым шке ыштем але тракторист ден орол полшат, — ешарыш тудо.
— Но те эше «Ладога» озанлык вуйлатыше улыда. Туштыжо мынярын ыштат? Мландыдаже кунаре? Мом ончен куштеда? – йодышет лыҥак веле.
— Озанлыкыштына пашаеҥже сезон дене келшышын 10 гыч 18 марте погына, шукынжо механизатор улыт. Кум тӱжем гектар мландына уло. Тушто 500 гектар чоло кокияш шыдаҥым ӱденна ыле, но начарын атыланен да ӱмбач ешараш логалеш. Тыгак 300 гектарыште рапсым, 150 гектарыште пурсам, 500 наре гектарыште икияш шыдаҥым ӱдена. 800 наре гектарыште шож лиеш. Молыштыжо шукияш шудым куштена, — тудат радамлен лекте.
— Тынар кумдыкышто ончен куштымо пырчыжым куш чыкеда, вет тӱкан шолдыра вольыкым ашнымым чарнендас? – рашемдыде ыш лий.
— Ужалена. Ты шотышто кызыт нелылык уке. Тӱҥжӧ – пырчыже сай качестван лийже. Теве тений шукияш шудо нӧшмым изи огыл ак дене ужалышна. Рапсым Татарий гыч ӱйым ышташ налыт. А пырчым тӱҥ шотышто Киров областьыш колтена, — тугак чолган вашештыш Фаил Абдулхатович.
А кутырышнаже ме пасуш, пурсам ӱдымашке, кудалмына годым. Кече ончыч тӱҥалыныт гын, пелыжым ыштен шуктеныт ыле. Но ончылно моло культурым ӱдышаш вучен.
Юрий Исаков.
Снимкылаште: пурсам ӱдат; имне-влак кочкыт; тургым годым пашаеҥым пукшат.
Авторын фотожо.
