«… Тудо мыланем – уш вийым пуышо яндар памашшинча. Тидым теат, шергакан тунемше-шамыч, мыйын семынак умылен акледа манын ӱшанен кодам», – лач тыге возен коден мыланна марий шанчыеҥ, тале методист да ятыр учебник-влакын авторжо Зиновий Учаев. 22 майыште Марий образований институтышто «Учаевым лудмаш: марий йылмым туныктымын негызше» VI республиканский шанче-практике конференций лийын.
Тудын нерген филологий науко кандидат, институтышто марий филологий да культурологий кафедрын заведующийже Елизавета Ивановна Игнатьева тыге каласыш:
– Икымше гана тыгай семинарым 2010 ий 23 майыште эртаренна, Зиновий Васильевич Учаевын шочмыжлан 80 ий темын ыле. Лач тунам пунчалым луктынна: конференцийым кок ийлан ик гана эртараш. Палемдыман, тудын тӱҥ ойыртемже – тышке региональный учебный комплект-шамычым возышо автор-влакым погаш. Рашрак каласаш гын, учебный пособийым шкенан республикысе шанчыеҥ, туныктышо-шамыч возат. А Зиновий Васильевич – тале методист да тудын наре тынар учебникым иктат возен огыл, нунын дене тачат вузыштат, школлаштат пайдаланат. Конференцийын ик эн тӱҥ шонымашыже: автор-влак дене пашам ышташ. Вес цельже – у йӧн, технологий, приём, метод дене палдараш да марий йылмым туныктымаште кучылташ. Садлан конференцийыш республикын ик эн чолга, тӱрлӧ конкурсышто сеҥыше-шамычым погена. Нуно профессионал мастарлыкыштым ончыктат. А тенийысе мероприятийыш студент-влакым ӱжынна, вет нуно мемнан ончыкылык улыт, сандене виян да опытан туныктышо-влакын урокым эртарымыштым ончаш нунылан моткоч пайдале.
Зиновий Васильевич нерген ме нигунам мондышаш огынал, сандене конференцийыште тудын илыш корныжым шарналтена, пашаже-влакым уэш шергалын лектына. Палемдыман, шушаш ийын Учевын шочмыжлан 90 ий темеш, сандене ме адакат чумыргаш да эшеат кугу кӱкшытаным, всероссийскийым, мероприятийым эртараш шонымаш уло. Конференцийыш Марий кугыжаныш университет, Валериан Васильев лӱмеш МарНИИЯЛИ ушнат манын ӱшанена. Мыланна чылалан пырля пашам ыштыман, тыге веле йылмым арален кодымаште, тудым вияҥдымаште лектышан лийына.
Мероприятийыш погынышо-влаклан сай паша лектышым филологий науко кандидат, Марий Эл Образований да науко министерствын вӱдышӧ специалист-экспертше А.Илларионов, филологий науко кандидат, Марий образований институтын шанче-шымлыме паша шотышто проректоржо С.Охотникова, Марий кугыжаныш университет пеленысе «Марий школ» лабораторийым вуйлатыше, педагогике науко кандидат, доцент В.Михайлов тыланеныт. Участник-влаклан «Стезя» типографийым вуйлатыше Н.Шкляев туныктымо пашаште у технологий, витруальный реальность да моло оҥай йӧн дене палдарен. Тидын деч вара погынышо-влак кум тӱшкалан шелалтыныт. Икымшыште республикыште эн сайын марий йылмым туныктышо-влак «ФГОС-ым илышыш шыҥдарыме условийыште кызытсе урок» мастер-классым ончыктеныт. Теве нунын лӱмышт: З.Беляева (Советский район, Кодам школ), О.Васенина ( Семёновко селасе 21-ше №-ан школ),В.Емельянова (Волжский район Карай школ), В.Исакова (Медведево район Шойбулак школ), Л.Максимова (Звенигово район Эсмекплак школ), М.Москвина (Шернур посёлкысо Н.А.Заболоцкий лӱмеш 2-шо №-ан школ), Э.Петрова (Марий Элысе Национальный президент интернат-школ).
Кокымшо тӱшка «ФГОС-ын йодмашыже-влаклан келшыше учебный книга» семинар-практикумышто пашам ыштен (мом тушто мутланеныт, книгам ыштыме годым могай нелылык вашлиялтеш – газетыштына ме ончыкыжым палдарена), а кумшыжо «Методический разработко-влакын фестивальышт» презентацийыште лийын.
Пленарный заседанийыште республикыште шочмо йылмым туныктымо паша, тӱп калык-влакын йылмыштын тӱнямбал идалыкыштлан пӧлеклалтше мероприятий-шамыч да Зиновий Учаевын национальный школым вияҥдымаште надырже нерген доклад-влакым колыштыныт.
Г.Кожевникова.
Авторын фотожо.
