Нижегородский районный судышто Марий Элын ончычсо вуйлатышыже Леонид Маркеловын, «Телекомпания 12 регион» организацийын директоржо Наталия Кожанован да республикын ончычсо ялозанлык да продовольствий министрже Ираида Долгушеван делашт шотышто нине кечылаште заседаний-влак эртеныт.
6 майыште кугыжаныш обвинитель Полина Трусова обвинительный заключений дене палдарен. Но делан чыла фигурантшат шкеныштым титаканлан шотлаш тореш лийыныт, палдара «7×7» интернет савыктыш.
Тиде заключенийым обвинитель кок шагат пеле наре жап (!) лудын. Тылеч вара подсудимый-влаклан шонымашыштым ойлаш темленыт.
Ираида Долгушева титаклыме дене келшен огыл. Ойлымыж почеш, регионым социально-экономически вияҥдымаш ден ялозанлыклан полышым пуышо кугыжаныш программе улмо республикыш инвестицийым кондаш йӧным ыштеныт. «Акашевский» кайык фабрикыште чыве шылым ыштымаш 15,5 пачаш, сӧсна шылым ыштымаш 7,7 пачаш ешаралтын.
Но 2015 ий гыч кугыжаныш программылан окса ситышын ойыралтын огыл. Туге гынат Российын да республикын Счетный палатышт, прокуратур, ФСБ тергымашым эртареныт гынат, нарушенийым муын огытыл. Долгушеван мутшо почеш, кугыжаныш программылан ойырымо окса целевой назначений почешак каен.
Наталия Кожанова гын гражданский-правовой сделке веле лийын манын ойлен.
— Акцийым кусарыме негызеш предприятийым весе-влаклан пуымо. Мыйын шонымаште, делам моткочак торжан да безответственно чумырымо, — каласен тудо.
Леонид Маркеловат титаклыме дене келшен огыл:
— Чынак, 2012 ийыште мый да Криваш кугыжаныш вуйлатыше деч регионым вияҥдыме проектым тӱрлӧ семын поддержатлаш йодмашан возен колтымо указанийым налынна. Но мутланымашыже «Акашевский» нерген веле огыл, а тичмаш налмаште лийын. Чылажат закон дене келшышын ышталтын. Тидым тергымаш-влакат пеҥгыдемденыт. Мый «Акашевскийлан» нимогай «покровительствымат» ыштен омыл.
Оружийым закондымын аралыме шотышто Л.Маркелов тыге каласен:
— Мӧҥгыштӧ патроным нигунамат арален омыл. Укем шеҥгеч правительстве пӧртысӧ кабинетышкем пуреныт, сейф гыч оружийым да патроным налыныт, кеч нуныжо мыйынат лийын огытыл, да ала-молан пачерышкем наҥгаеныт. Вич пӧлеман кок ярусан пачерыште обыскым эн шагалже 40 еҥ эртареныт. «Сайга» карабинлан 50 наре патроным муыныт. Нунын кокла гыч латшымытшым кевытыштат налаш огеш лий. Намыс. Мый ик преступленийымат ыштен омыл.
13 майыште Нижний Новгородышто колыштмаш умбакыже шуйнен. Маркеловын делаже 236 томыш погынен. Ты кечын заседаний 17-ше том гыч тӱҥалын.
Заседаний эрлашыжымат лийын. Тунам свидетель Гульфия Габдул-Бариевам – тӱҥалтыште Марий Элын финанс министржын икымше алмаштышыже лийын, а вара 2017 ий январь марте тудым вуйлатен — йодыштыныт.
Ойлымыж почеш, Леонид Маркелов ала-кӧлан полышым пуаш кӱлмӧ нерген Минфинлан нигунамат нимогай кӱштымашымат ыштен огыл.
Но ондак Г.Габдул-Бариева йӧршеш вес показанийым пуэн улмаш. Тудын дене келшышын, Маркелов республиканский бюджет гыч «Акашевский» кайык фабрикылан оксам колтымым эскераш ик гана веле огыл кӱштен. Ик ганаже эсогыл кугытымат каласен – 10 млн. теҥгем. Тидым ончычсо финанс министр тыге умылтарен: тунам следователь деке кум кече коштын да тудыжын чыла документше ямде лийын. Тидым колын, Маркелов совым кыраш тӱҥалын. Но судья «тыште театр огыл манын» шижтарымашым ыштен. Габдул-Бариева гын палемден: ончычсо показанийлажын южо ужашыжым веле пеҥгыдемда.
Тиде заседанийыштак Наталия Кожанова судлан увертарен: адвокат Арина Субботинан услугыжо тудлан моткоч шергыш шуыныт. Шуктымо пашажлан «Телекомпания Регион 12» организацийын ончычсо директоржо оксам тетла тӱлен огеш керт, сандене адвокат тетла огеш кӱл манын каласен.
Л.Камалетдинова.
