КРАЕВЕДЕНИЙ

Лӱмлӧ учёный веле огыл…

12 апрельыште лӱмлӧ шымлызе да мер пашаеҥ, МАССР наукын сулло деятельже, доцент, историй науко кандидат Анатолий Степанович Патрушевлан 85 ий темын. Тидын лӱмеш Историй да археологий тоштерыште ончер почылтын. Тушко учёныйын илыш корныжо, пашаж дене кылдалтше, еш архивше гыч фотографий, документ, шанче паша-влакым чумырымо. Кажныже тудын илыш корныж нерген каласкала.

Анатолий Степанович Шернур районысо Шӱкшер ялыште шочын кушкын. МАССР-н сулло туныктышыжо С.Х.Патрушевын ешыж гыч. Ончерым почмашке ятыр лӱмлӧ учёный, Марий кугыжаныш университетын историй ден филологий факультетшын студентше-влак толыныт ыле. Юбиляр Кокла Юл кундемын аграрный историйжым шымлен. 100 наре пашаже, икмыняр книгаже лектын. Шымлыме да туныктымо паша дене пырля тудо эше марий мер толкыныштат пагалыме еҥ. 1990 ийыште тудлан «Марий ушем» мер организацийым вуйлаташ ӱшаненыт. Кок ий наре ты пашам шуктен, варажат ятыр ий рӱдӧ советшын чолга еҥже лийын. Тудо жапыште ты мер ушемлан лач тыгай койыш-шоктышан еҥ кӱлын улмаш, палемдыш ончерым почмо годым республикын Тӱвыра, печать да калык-влакын пашашт шотышто министерствыжын калык да конфессий-влак кокласе кыл шотышто пӧлкам вуйлатыше Игорь Садовин. Анатолий Степанович Йошкар-Олан оласе советшын депутатшат лийын. Тушто тудо тӱвыра да калык кокласе кыл шотышто комиссий председательын пашажым шуктен.

85 ий тиде шагалжак огыл, сандене ончерым почмаште ученый шкеже лийын кертын огыл. Но тудын нерген ӱдыржӧ, Т.Евсеев лӱмеш национальный тоштерын историй пӧлкажым вуйлатыше Ольга Требушкова, шке жапыштыже пашам пырля ыштыше йолташыже, тунемшыже-влак каласкаленыт. Тудын кумда шинчончалтышан, пеш поро, студент-шамычлан эре полшаш ямде улмыжым шарналтеныт. Анатолий Степановичын «Марийская деревня в период империализма» монографийжым  кызытат историк-аграрник-влак ӱстембалне эреак лийше книгашт семын аклат. Шарнат, кузе ученый шымлымаш пашам возымо годым лачшымак архив материалым кучылташ кӱлешлыкым палемден. Марий кундемын XIX курым мучаш — XX курым тӱҥалтышысе  историй дене пырля тудо совет жапысе икымше ийламат, партий ден комсомол организаций-влакын илышыштымат, марий калыкын просвещений дене кылдалтше йодышыжымат шымлен.

Ончерым почмашке толшо-влак коклаште Марий кугыжаныш университетын туныктышыжо-влак Г.Айплатов, А.Иванов, И.Ялтаев, А.Ошаев, Т.Молотова да молат лийыныт.  Чылан гаяк юбилярын ойыртемалтше ешыж нерген ойленыт. Вет Патрушевмыт тукымышто кум лӱмлӧ ученый уло. Тиде — МарГУ-н историй ден филологий факультетшын икымше деканже, языковед, Геннадий Патрушев, археолог, профессор Валерий Патрушев да юбиляр. Эшежым кандаш икшыве кокла гыч шымытше кӱшыл шинчымашым налыныт.

С.Носова

Снимкылаште: ончер почмо годым.

М.Скобелевын фотожо.

Опубликовать в Одноклассники

Добавить комментарий