ТАЧЕ ЯЛЫШТЕ

Ӱмыргорно: …Коктынак веле кодыныт

Кодшо телым Волжский районысо Сотнур эмлымверын тӱҥ врачше Сергей Антоновын Одноклассники сайтысе лаштыкыштыже тиде фотом да тудын йымалан «курыкышто мунчалтыме деч вара» манын возымым ужын, ӧрын, куанен, кугешнен да эсогыл кӧранен колтышым: вачӱмбакышт шагал огыл ийготым пыштеныт гынат, нине кова-влак могай молодец улыт! А тений шыжым журналист паша нунын дене вашлияш йӧным ыштыш. 

Руш Шайра ялыште илыше 80 ийыш тошкалше Римма Иванова (пурлаште) ден 75 ийым темыше Зоя Алексеева (шолаште) адакат пырля ыльыч. Икымшыжын пӧртыштыжӧ кидпашам ыштен, мутым вашталтен шинчат. Римма кокай межым шӱдыра, Зоя павай шӱртым пӱтыра…

– Шоҥго улына гынат, яра шинчылтмашна уке гаяк: я кидпашам ыштена, я сурт сомылкам шуктена, я коҥга воктене шогылтына, я кевытыш каена, южгунам окна гыч просто ончен киена, – воштылеш Римма кокай. – Тыгай ийготыш шумек, эше мом ышташ лиеш, ала?

– Кевытыш мийымекше, Римма кума мый декем пура, тазалыкем нерген йодыштеш, «пытартыш увер» дене палдара, – ешара Зоя павай. – Мый кевытыш але уремыш лектам, але южгунам йокрокын чучеш гын, йӱран, луман, поранан, мардежан, кечан игечым шотыш налде, йолташ ватем деке ик урем гыч вес урем марте толам. Икте-весе дене кылым кучыде огеш лий, вет самырык годсек келшен илыме йолташ-шамыч кокла гыч ынде коктынак веле кодын улына.

Шке жапыштыже нине ӱдырамаш-влаклан пеш шуко неле-йӧсым чытен лекташышт логалын. Когыньыштынат сурт-печышт йӱлен, сандене тыгай азапыш логалше-влакым моткоч умылат да чаманат. Римма Иванова Иван пелашыж дене пырля куд йочам ончен куштеныт, кажныжым йол ӱмбак шогалтеныт, ӱдыр-шамычым марлан пуэныт, эрге-влаклан ӱдырым налыныт. Чаманаш гына кодеш, Ивук чузай ош тӱня гыч каен. Кызыт Римма кокайым куд икшывыж деч посна латкуд уныкаже да уныкаже-влакын куд шочшышт куандарат.

– Кажне арнян, южгунам арняш икмыняр гана толын каят, чыла пашам ыштен кодат. Шкеже ынде мончаш олтымашем уке гаяк: ик шуматкечын Курыклӱвалне илыше Лариса ӱдырем деке волем – шоҥгыеҥлан физзарядке моткоч кӱлеш, шонем, вес шуматкечын Сотнур селаште илыше Рая ӱдыремын марийже, Николай веҥым, машина дене толын наҥгая… Икшыве-шамыч сай улыт, аваштым огыт мондо, мыйын верч пеш азапланат, – шочшыжо-влаклан тауштымо семын куанен каласкала Римма Иванова.

– …А мый 16 ий пырля илыме деч вара 34 ияш ныл икшыве дене пелаш деч посна кодым. Тунам тугай чот ойгыренам,
эсогыл илен ом лек, икшыве-шамычым йол ӱмбак шогалтен ом керт манын шоненам. Юмылан тау, чыланат айдеме лийыныт. Анатолий эргым кум сутка мый денем ила, ик сутка Зеленодольск олаште пашам ышта. Руш Шайраштак илыше кугурак Люба ӱдыремын ешыж дене мончашке черет дене олтена: ик шуматын ме нунын деке каена, весын нуно мемнан деке толыт… Йокрокланаш жап йӧршын уке. Изирак Вера ӱдыремат ешыж дене кажне каныш кечын толаш тырша, тӱрлӧ йокма дене сийла. Пытартыш Саша эргым, тораштырак ила гынат, аважым ок мондо, лийме семын толашак тырша, кажне отпускшылан кок-кум арня дене илен кая. Шкежат икшывем-шамычым веле огыл, вич уныкам ден уныкам-шамычын тынарак шочшыштым изин-кугун вучем, – шӱм вургыж каласкала Зоя Алексеева. – Кодшо кеҥежым 75 ияш лийым. Тудым Мӱшыл ер серысе унагудышто палемдышна. Чыла родо-тукымем тольо. Пеш келшыш.

Нине пачаш-пачаш кова-влакым нимучашдымын колышташ лиеш улмаш. Ик историй почеш весым, шарналтен-шарналтен, ӱчашен-ӱчашен, ешарен-ешарен, кече, йӱд мучко каласкален кертыт. Уш ончычсо гай огыл маныт гынат, чыла шарнат. Пылышыштат эше пӱсӧ: кугу йӱкын огыт мутлане, шыпрак ойлымымат сайын колыт. Йол ӱмбалнат эше пеҥгыдын шогат, кыч-куч веле койыт. А мыскарам колташ тӱҥалыт гын, воштылын, мӱшкыретым шӱтет!

Теве тыгай весела кова-влак илат Руш Шайраште. Тек нуно ончыкыжымат тыгаяк кумылзак лийыт. Тек нуным ончыкыжат шочшышт, уныкашт, уныкаштын икшывышт куандарат, илыш вийым ешарат.

Маргарита ИВАНОВА.

Опубликовать в Одноклассники