Юлсер кундем манына ме тиде районым. Но Юлат огыл, а тушко йоген пурышо сӧрал Элнет эҥер тудым марий мутмастар-влакын произведенийлашт гоч чапландарен. Минерал вӱдан Ваштар курык, кумда ончалтышан Яльчик ер, эмлыше лавыра виян Кичиер – чылажат кумылым нӧлтышӧ. Туге гынат кугешнаш таратышыже – тиде пашаче калык. Экономике ден социальный илышыш надырым пыштымылан Россий ден Марий Эл кӱкшытыштӧ тиде район гыч шуко ен почётан лӱмым налын.
Волжский муниципальный районын гербыштыже ӱшан ден чыным иктеш ушышо кандалге тӱсан авыртышыште ший тӱсан кож лӱсым, шиштым да кандаш тӱрлемым ужына. Тидыже лӱсан чодыралан поян кундемын ола да ял шотан кандаш илемым ушен шогымыжым да пашам ты кайык семынак тыршен ыштымыжым ончыкта.
Газетыштына Волжский районын 80 ияш лӱмгечыжлан пӧлеклалтше выпуск гычат районысо экономикын виян, калыкын пашаче, кундемын поян улмышт шинча ончылнына почылтеш. Районын социальный да экономике велым вияҥме кум ияш ончыкылык планжат тидымак пеҥгыдемда.
Промышленный производствын пытартыш ийлаште кушкын толмыжым шотыш налын, тӱрлӧ собственность форман предприятий ден организаций-влакын вийышт дене тений 1265 миллион (ӱмашсын 101,5 процентше), вес ийын 1320 миллион, кумшо ийын 1380 миллион теҥгеаш продукцийым ыштен лукташ палемдалтеш.
Тышечын кугу ужашыже, 69,5 процентше, обрабатыватлыше производствылан — резине ден пластмасс изделийым («В+2» ООО), мебельым («Риал» МК», «Риал» ПК», «Аристократ» ООО-влак), кочкыш продуктым («Пекарь» ООО), кагаз («ГлавУпак» ООО) да пу изделийым («Форт», «Агама-Строй» ООО-влак), химий вещества ден продуктым («ВелСервис», «АльфаПолюс» ООО-влак) ыштен лукмылан – логалеш.
26,4 процентше электровийым, газым, шокшым ситарыме (Рӱдӧ да Юл кундем МРСК-н «Мариэнерго», ЕЭС ФСК-н Кокла Юл ПМЭС филиалышт да «Тепловые сети» МУП) деч толшаш.
Ялозанлык сатум тений 1594,5 миллион (ӱмашсын 102,2 процентше), вес ийын 1688,5 миллион, кумшо ийын 1778,2 миллион теҥгеашым ыштен налшаш улыт. Тидлан инвестицийым савырымаш да кугыжаныш велым полыш кугеммаш йӧным ыштат.
Но ялозанлык организаций-влаклан тышечын икымше ийынже 39,2, кокымшо ийынже 38,8, кумшо ийынже 38,1 процентше гана логалеш. Да ты ужашым тӱҥ шотышто «Приволжский» сурткайык фабрике, «Москва» СХП», «Эмеково» ООО-влак пуат.
Кугурак лектышым изи предприятий-влак кондышаш — нунын оборотышт тений 1950 миллион (ӱмашсын 105,4 процентше), вес ийын 2100 миллион, кумшо ийын 2250 миллион теҥге лийшаш – улыт.
Тыште кугурак ужашыже химий вещества ден продуктым (26,2 процент) да резинке ден пластмасс изделийым (26 процент) лукмылан логалшаш.
Экономике ден социальный сферым вияҥдаш районышто тений 490,5 миллион, вес ийын 473,6 миллион. кумшо ийын 500,4 миллион теҥге инвестицийым пышташ палемдалтеш.
Чоҥымо паша кугыт кум ийыште 774,2 миллион теҥгеш шушаш: 2019 ийыште – 230,1 миллион (ӱмашсын 171,4 процентше), 2020 ийыште – 273,4 миллион, 2021 ийыште — 270,7 миллион теҥгеш.
Илыме верым шке вий дене чоҥымо кугыт кум ийыште 23900 квадратный метр наре лийшаш: тений – 8000, вес ийын – 7900, кумшо ийын – 8000 квадратный метр.
Рознице торговльо оборот тений 1595 миллион (103,8 процент), вес ийын 1705 миллион (104,3 процент), кумшо ийын 1830 миллион (104,6 процент) теҥге марте кушшаш. Районышто рознице торговльо 145 предприятий пашам ышта.
Общепит оборот кум ий мучко 102,2-102,4 процентлан кугемшаш да 137, 3 миллион теҥгеш шушаш. Районышто общепит 47 предприятий уло.
Шкат ужыда, ончыкылан план изи огыл. Ӱшанена, районын лӱмгече идалыкше кушкын толмаште у шӱкалтышым ышта.
Ю.Исаков
Авторын фотожо
