СПОРТ

«Виктория» пагален ӱжеш

Тений сентябрьыште Йошкар-Ола воктенсе «Корта» ече базыште ик кутыш ече трассым 21 шагат кас марте тул дене волгалтараш тӱҥалыныт. Тыге ынде ече дене каныме семын мунчалташат, профессионал-спортсмен-влаклан тренировкым эртарашат сайрак йӧн лийын. Тыгак тушто «Виктория» спорт школым почыныт. Тудо спортын ныл видшым уша. Тиде да моло нерген  келгынрак ты спорт школын вуйлатышыже А.Захаров дене рашемдышна.

– Александр Владимирович, тиде у паша, должность дене саламлем. Ты спорт школ дене рашрак палдареда ыле?

– Тыгай спорт школым почмо шонымашым 27 июльышто пеҥгыдемдыме. Реорганизаций деч вара «Виктория» спорт школ ечым, биатлоным, спорт туризмым, пулевой лӱйылтмашым уша. Спорт школ Корта ече базеш верланен. Тыгак биатлоным Звениговышто вияҥдаш тӱҥалыт, лӱйылтмашым – Советскийыште. Ече дене Курык марий районышто, Юбилейный посёлкышто, Волжскышто, Моркышто да моло вереат отделенийым почмо. Тушто ынде вес тӱрлырак стандарт дене ямдылат.

– Тренер-влак ситат?

– «Виктория» школыш пурышо ныл видыште 24 тренер пашам ышта. Курыкмарий районысо отделенийым самырык рвезылан, Артём Алексеевич Аниковлан, вуйлаташ ӱшаныме. Тыршыше рвезе. Буран дене шкеак корным ышта. Тудо – ече видын фанатше. Такшым ты аланыште лач фанат-влак да энтузиаст-шамыч веле тыршат манам гынат, йоҥылыш ом лий. Кугу оксалан тышке иктат ок тол. Кӧн шӱмжӧ спортын ты видше верч йӱла, тудо ушна. Штат изиш кушкын.

– Спорт туризм поснажат вияҥын кертеш ыле…

– Спорт туризм федераций пеш сайын пашам ышта. Кум тренер уло. Сергей Сергеевич  Федоров – Россий сборныйын тӱҥ тренерже. Тыштат терга, эскера. Спортсмен-влак тӱрлӧ сынан таҥасымаште вийыштым тергат, сай результатым ончыктат, сеҥыше радамыш логалыт. Нуно мемнан школыштак шотлалтыт.

– Моло вид денат Россий кӱкшытыштє результат сай.

– Чын. Шукерте огыл Дмитрий Чекулаев Сыктывкарыште кокымшо верым налын. Тыгайже коло ий наре лийын огыл ыле. Альберт Ямалеев деч вара.

Диман тренерже Евгений Григорьевич Рыбаковат тидымак палемда. Сборышто лийын, сайын тренироватлалтын. Вет результат кеҥежым кузе ямдылалтме денат кылдалтын. Стас Егоров луымшо вер дене палемдалтын. Полышат кӱлын. Мемнан школ деч посна Олимпийский резерв училищын директоржо  Андрей Владимирович Сидоркин, МРМТ-ын директоржо Валерий Павлович Данилов кугу полышым пуэныт. Тау нунылан, таза илыш-йўла верч вуйын шогат. Пырля пашан лектышыжат сай.

– Спорт ӱзгар шотышто нелылык уло?

– Уло. Инвентарь шотышто шуко модын колтена. Республикын сборныйышто улшо спортсмен-влаклан тудо ойыралтеш, шкештат налыт. Адакшым ечеш йыгыме мазь, порошок тачысе саманлан келшен толшо лийшаш. Тудат шулдо огыл. Вет ечызын результатше, игечым шотыш налын, могай порошок, мазьым йыгыме денат кылдалтын. Ме ямдылалтына, ямдылатына… Варажым ик йоҥылышлан кӧра чыла «йомеш».  Тидын шотышто тренер-влак молодец улыт,  квалификацийышт кӱкшӧ. Чылажымат шотыш налын, уэмден тӧрлаш огына тӱҥал гын, сеҥалтына конешне. Проблеме лектеш, ме тудым жапыштыже кораҥдаш, решатлаш тыршена.

– Мыняр кутыш корным тул волгалтара?

– Таче кечылан сентябрь тӱҥалтыш гыч кок километр ечыгорным 9 шагат кас марте тул волгалтара. Тыге кумылан-влак, пычкемышым ончыде, ече дене мунчалташ, каналташ, тренировкым ышташ толын кертыт. Кастене ече дене коштмо годым йӧршеш вес кумыл авалта. Эшежым чодыра, яндар юж … Толза, каныза, мунчалтыза, тиде калыклан ышталтеш, чылажат яра.

– Те кузе шонеда: Российысе ече федерацийын президентше Елена Вяльбен толын кайымыж деч вара могай-гынат вашталтыш лийын? Тиде йодышым эсогыл правительстве кӱкшытыштӧ Марий Эл вуйлатыше Александр Евстифеев дене пырля каҥашеныт.

– Мутат уке, тиде моткоч кугу шўкалтыш лийын. Ончыкшым ынде ече-роллер трассым ышташ шонымаш уло. Тренировко базыште тидлан кызытеш  йӧн уке. Варажым ече-роллер дене веле огыл, велосипед дене профессионал-влакланат, тыглай канаш лекше еҥ-шамычланат куржталаш, кудалышташ лиеш. Чылажынат кӱлешлыкше уло. Таче кечылан таза илыш-йӱлам кучаш, спорт дене заниматлалташ – модно.

– Сборымат тыштак эртараш йӧн лиеш?

– Лач тидымак ышташ шонена. Вет мемнан чапле ече базына уло, сылне вер-шӧр, унагудат воктенак, чодыра, волгалтарыме ечыгорно…

– Ече спорт школлаште таче 1000 утла еҥ шотлалтеш. Спортшколлаште 50 утла тренер пашам ышта. Верыште биатлонымат вияҥдаш шонымаш уло?

– Чын. Кеҥеж биатлоным эртаренна, оҥай лийын. Теве ынде ола воктене трассым ышташ шонымаш уло (Шернур трассе дене олашке пурымаште пурла велне). Тыге спортын теле видше-влак рӱдерым ыштен шуктена гын, верысе-шамычлан эшеат сай лиеш. Ече трассым да биатлон лӱйылтмашлан верым ышташ шонена. Тунам, а тидыже лишыл жапыште, ик-кок тылзе гыч лиеш, изи биатлон пайремым эртарена. Декабрь мучаште Россий кӱкшыт гыч лӱмынак ик специалист толшаш. Тудо 25 винтовкым ойыра, 40 установкым пуа. Биатлонышто ече дене куржталме деч посна тура лӱйкалыман. Тидыже шукыштлан оҥай, шонем. Кызыт Звениговышто ямдылалтыт. Ача-ава-влакат йыҥгыртен йодыт, нуныланат келша. Шкеат ужыда: результат уло. Россий кӱкшытан спартакиаде эртаралтеш. Ик-кок еҥ садак финалыш логалеш. Тидыже мемнан пашан лектышат, манаш лиеш. Мутлан, полиатлон дене Провой кундем гыч Артём Лунник спорт мастер нормативым шуктен. Тудо чыла велым шуаралтше тале спортсмен манаш келшен толеш.

– Кажне стартын  результатше спортсменын, тренерын психологически ямде улмышт денат кылдалтын?

– Шукыж годым тидыже эн тӱҥлан шотлалтеш. Спортсмен эн ончыч психологически ямде лийшаш. Кугурак стартлан ӧрдыж кундемыш лектын опытым погыман. Адакшым тренер чылажымат ужын, шижын моштышаш, эреак да жапыштыже кӱлеш мутым муын, ой-каҥашым пуэн шуктышаш,  южгунамже ача-авамат вашталтышаш. Спортсменын результатше тренерын пашаж дене чот кылдалтын. Теве тыге икте-весым умылен, икте-весылан полшен, ончыкшым пашам ышташ, ворандарен колташ шонена.

– Тау. Тыланда сай результатым, сеҥымашым тыланена. Шонымашда шукталтше.

– Тау. Тыршена.

Александр Захаров – ече дене спорт мастер (1999 ий, 30 километр).

2004 ий гыч Радиомеханический техникумышто полиатлон дене тренер-преподавательлан тыршен. Воспитанникше-влакын результатышт куандарыше лийын. Тиде техникумын командыж дене кажне ийын суз-влак коклаште Россий кўкшытан спартакиадыште вийым тергат, сеҥыше радамыш логалыт.   

Мутлан, тений Россий спортивный студент ушемын чемпионатыштыже Марий радиомеханический техникумын командыже суз коклаште икымше верым сеҥен налын. Абсолютный чемпионжат – тиде техникум гычак Артём Лунник. Тыгайже марий спортын историйыштыже икымше гана лийын.

Звенигово районысо Красногорский посёлко гыч Артём абсолютный зачётышто 273 очком поген, Российын спорт мастерже нормативым шуктен. Таҥасымашын чыла участникше коклаште икымше лийын. Икмыняр ий ончыч Александр Омаров (Марий Турек) турникыште шкенжым 4 минутышто 63 гана нєлталын, икымше лийын.

Таче кечылан у паша шуко жапым налеш, сандене тренер пашалан тудо шагалрак ойыралтеш. Тыгодым ПГТУ-што тренер-преподаватель И.Рыбаков дене пашам пырля шуят.

2018 ий кеҥеж гыч «Виктория» спорт школын вуйлатышыже. 

 

Е.Эшкинина.

Снимкыште: «Корта» ече базе; А.Захаров.

А.Антоновын фотожо.

Опубликовать в Одноклассники

Добавить комментарий