– манеш Параньга районысо Ондропсола ял гыч Э.Антропов.
– Армийыште лийдыме-влаклан ончыч вожылмаш ыле. Служитлаш огыл манын, тўрлє амалым муын, шылаш ушыштат лийын огыл. Сандене кызытат кажне рвезе шке порысшым шуктышашак манын пеҥгыдемдем. Эргымланат кумылет уло але уке, но садак службым эртыман маньым. Срочный службыжо Новосибирскыште эртен.
Кызыт чыла шотыштат куштылгырак, шонем: вооружений шотыштат… Лач идалыкше шагал. Мемнан годым шонышыжо кок ийыште шукылан тунем кертын, ӱшанле пӧръеҥ лийын толын. Службемже Юж десант войскаште эртен. Тидлан такшым школышто тунеммем годымак ямдылалтынам, но…
Йошкар-Ола сборный пунктышто ВВС-ыш логалат манын увертарышт. Эх, кумыл воленрак шоналтышым тунам. Лач ты жапыште ВДВ-шке командым чумыреныт. Мо-гынат мыйын фамилием йоҥгалте, саде тӱшкашкет кычкыральыч. Йывыртымем дене тыманмеш тушко куржын колтышым. Почешем Морко район гыч ик рвезе, Олег Егоров, куржын тольо. Тудат куанен. Теве тыге пытартыш минутышто шонымо юж десант войскашке логальым.
Икымше гана парашют дене тєрштымемат тачысе кече гаяк шарнем. Тӱҥалтыште тренировко семын 25 да 35 метр кӱкшытан вышке гыч тӧрштенна, а вара – 800 метр кӱкшыт гыч. Шукыштым опытанрак сержант-влак самолёт гыч шӱкалын колтеныт гын, мыйын черет шумеке, колам «Тидыже шкеак тӧрштышаш» шоктыш пылышемлан. Теве тыге мыят южыш тӧрштышым. «Чоҥештем…», шкеже парашют дене волем шонем. Ик татыште кӱ гай волаш тӱҥальым. Кидем дене шупшыльым, парашют почылто, капем рошт шупшылалтмым шижым. Ӱлык ончальым – молышт чоҥештен волат, кӱшкыла ончальым – кугу парашют купол. Волем аман шоналтышым. Кокымшо ден кумшо да моло тӧрштымашыже пешыжак оҥай огыл. Вет тый раш палет: ончыч, унчыли кает, вара стропам шупшылат, купол почылтеш… Чылаже 18 гана тӧрштенам. Салтак илышем моло рвезе-влакын службышт семынак эртен, шонем. Мутат уке, ончыч мӧҥгӧ гыч лектын каяш неле ыле, а вара – салтак илышым кодаш. Вет икте-весе деке тунем шуат, тӱрлӧ национальностян рвезе-влак дене изак-шоляк, икманаш, ик еш семын лийынна. Иленна сайын, келшенна. Сандене кызытат тек призывник-влак шке порысыштым лийже манынак шуктат.
Палемдаш уто огыл: Параньга районысо Ондропсола ялыште Антроповмытым шукын палат. Кажныже футбол дене пеҥгыде кылым кучен. Южышт кызытат модыт, а южышт тале болельщик семын улыт. Изак-шоляк кокла гыч иктыже – Эдуард Амбросимович. Эдуард тӱшка пашаш кумылын ушна, ял калыклан тӱрлӧ оҥай мероприятийым шонен луктеш, темла. Нунат тыгайыш кумылын ушнат, южгунамже шке ой-каҥашыштым пуат, шонымашыштым ешарат. Тыге шонымо мероприятий эшеат оҥайрак да веселан эрта. Теве ик тыгай мероприятий кокла гыч иктыже – военно-спортивный таҥасымаш, тӱрлӧ войскаште служитлыше пӧръеҥ-влак коклаште эстафете.
Тидыжым ты кундемыште йӱлаш пурташ шонат. Кажне войскаште служитлыше командын шке флагше лиеш. Тыге участник-влак 23 февраль деч ончыч ечыгорныш лектыт. Ик йыр – 1200 метр. Ойыртемым ешараш манын, воздушко гыч атыш лӱйылтыт. Кӧн туралыкше уке – штрафной йырыш куржеш. Теве тыге. Ты кундемыште шукышт ВВС-ыште служитленыт. Сандене ты войска гыч командыжат икмыняре чумырга, а чылаже 8 команде стартыш лектын. Чынжым гын, ты таҥасымаш Чечняште служитлыше, «За отвагу» медаль дене палемдалтше Олег Полатовым шарнымылан пӧлеклалтын.
Пытартыш ийлаште шуко рвезе военный корным ойыраш тырша. Тидын шотышто юнармеец движенийым почмат сай шӱкалтышым ышта. Школлаште тӱрлӧ военно-патриотический клуб почылтеш. Таче кечылан Марий Элыште юнармийыште 70 отряд шотлалтеш. Чылаже 100 наре военно-патриотический клуб, 60 кадет класс уло. Республикысе 179 образовательный организацийыште военный службын негызшым тунемыт, службылан ямдылалтыт.
Россий мучко, Марий Элыштат кызыт шыже призыв умбакыже шуйна.
Е.Эшкинина
