Александр Евстифеевын вуйлатымыж почеш Марий Эл Республикын правительствыжын заседанийже эртен. Тушто кок тӱҥ йодышым онченыт – тиде республикын шушаш кум ийлан социально-экономический вияҥмаш прогнозшо да «2019 ийлан да плановый 2020 ден 2021 ий-влаклан республиканский бюджет нерген» законын проектше, палдара Марий Эл Республик вуйлатышын организаций да аналитике виктемже.
— Социальный выплатылан 3,3 миллиард тенге окса кугыт ойыралтшаш. Тидыже тенийсе дене таҥастарымаште 235,5 миллион тенгелан шукырак лиеш, — каласен республикын финанс министрын пашажым жаплан шуктышо Алексей Торощин.
Бюджет проектыште ялозанлыкым, предприниматель ден инвестиций пашам вияҥдаш, ола округысо, ола ден ялласе илем-влак кумдыкым вияҥдыме проект-влакым илышыш пурташ субсидий палемдалтын. Тыгак «Тачысе илышлан келшен толшо ола кумдыкым тӱзатымаш» федеральный проектым илышыш шыҥдараш полшышашланат окса ойыралтшаш.
— Инвестиций сынан мероприятий-влакым финансироватлаш 903 миллион теҥге кугыт роскот палемдалтын, тышеч 273,7 миллион теҥге – общеобразовательный учрежденийлаште у верым ышташ, тулык икшыве-влаклан илыме верым ситараш – 147,7 миллион тенге, самырык еш-влаклан илыме верым ситараш – 95,7 миллион теҥге, — ешарен Алексей Торощин.
— Тунемше-влаклан учебникым ситарышашлан роскотым кугемдышаш нерген ме колна. А психолог-влакын штатный чотышт шотышто паша кузерак кая? Вес ийлан иктаж-могай вашталтышым пурташ ямде улыда мо? – йодын Марий Эл вуйлатыше министр деч.
Алексей Торощин Минобрнауко дене ты шотышто паша пырля эртаралтеш, кызыт чылажымат шотлат манын вашештен.
Республикын социально-экономический вияҥшаш тӱҥ показательже-влак нерген республикын промышленность, экономический вияҥмаш да торговльо министрже Дмитрий Пугачев ойлен. Палемдымыж почеш, валовый региональный продукт идалыкыште 101,5-101,7 процент кўкшытыш шушаш. 2021 ийыште тудын кугытшо 200 млрд. теҥге лиеш. Тидыже промышленность ден ялозанлык вияҥмылан кӧра шукталтшаш.
Обрабатыватлыше производствысо чыла гаяк отрасльыште виянме койшаш.
— Ончылгоч палемдыме почеш, ялозанлык сатумыштен налме кугыт кум ийыште 6 миллиард утла теҥгелан ешаралтеш да 2021 ийыште 46 миллиард наре теҥгешке шуэш. Ялозанлыкым вияҥдымаште тӱҥ направлений-влак ончычсо семынак сӧснам, сурткайыкым ончымаш, шӧр лӱштыш дене кылдалтше вольык ончымо паша лийын кодыт, — каласен Дмитрий Пугачев. – Тӱҥ капиталыш инвестицийын кугытшо кажне ийын ешаралтшаш да 2021 ийыште 31,8 миллиард теҥге лийшаш. Тидыже 2017 ий дене таҥастарымаште 8,7 процентлан шукырак.
Пале лийын: производствыштым уэмдышашлан 38 кугу инвестпроектым вашке илышыш пурташ тӱҥалыт. Тиде амал дене 2 тӱжем утла у паша вер ышталтеш.
2019-2021 ийлаште республикысе калыкын доходшо кушшаш. Тенийсе 19,5 тӱжем теҥге олмеш 2021 ийыште 22,4 тӱжем теҥге марте шушаш. Тыгак пашам ыштыше-влакын кокла пашадарышт тенийсе 27 тӱжем теҥге кугыт гыч 2021 ийыште 31,5 тӱжем тенге марте лийшаш.
Заседанийыште инвалид-икшыве-влакым комплексно сопровождатлыме дене кылдалтше йодышымат онченыт.
— Республикын Тазалыкым аралыме, Образований да науко, Социальный вияҥмаш, Молодежный политике, спорт да туризм министерстве-влаклан да Паша да калыклан пашам ситарыме шотышто департаментлан инвалид-влакын комплексный реабилитаций системыштым ыштыме шотышто мероприятий-влак планым шуктыман, — каласен Марий Эл вуйлатыше.
Заседанийыште регион вуйлатыше Александр Евстифеев икмыняр моло шотыштат кӱштен каласен.
Л.Камалетдинова.
