федор миронович
КУЛЬТУР ДА ИСКУССТВО

Мурызо, гармонист да сӱретче

Татарстан Республикысе Агрыз район Кадрек ялыште мурызо, баянист да сӱретче Ф.Миляевлан пӧлеклалтше «Кас гармонь» пайрем эртен. Федор Миронович талантан, муро кумылан, чолга, яндар йӱкан, творческий шӱлышан пӧръеҥ.

Федор Миляев 1950 ий 25 декабрыште Кадрек ялеш шочын. Тудын талантшым эн ончыч Патима боваже ужын шуктен. Федялан кум ий теммеке, коваже изи гармоньым налын пуэн. Тудын дене рвезе радио дене колмо семым шокташ тыршен.

Икана йоча коваж деке урем дене гармоньым  шоктен кайышыжла, Петро кочайым вашлийын. Тудо Федялан кидышкыже латвич ырым кучыктен да манын: «Уста гармоньчо лий, эргым». Шонгыеҥын мутшо чынешак лектын. Икымше тальянкым Евдокия акаже налын пуэн. Тудын дене Федя школышто шоктен.

Шокташ тудым школ директор Тимерхан Тимербаевич, кугурак ийготан рвезе-влак Стапан Микаев, Миклай Юркин, Олексий Павлов, Валерий Петаев кумылаҥденыт. Кугу перемен годым нуно гармонь да баян дене тӱрло семым шоктеныт, а тунемше-влак куштеныт. Эн ончыч марий семым Стапан Микаев туныктен. А яра жапыште нуно, ужар олыкыш лектын, пӱртӱсым сӱретленыт. Тыге йочан сӱретлыме мастарлыкшат почылтын.

Кугурак классыште тунеммыж годым Лена акаже баяным налын пуэн, Федор тудын денат шокташ тунемын. Ялысе семмастар-влак Борис Павловын, Анатолий Асылбаевын баян дене марий семым йоҥгалтарымышт годым Федя нуным эскерен да кузе шокташ кӱлмым ушышкыжо пыштен.

1966 ийыште Кадрек школым тунем пытарымек, Алабога культпросветучилищыш каяш шона, но…Тудо пагытыште самырык-влаклан ялысе вуйлатыше-влак нимогай документым пуэн огытыл. Чаманаш веле кодеш, талантан мыняр ӱдыр-рвезын шонымашыже шукталтын огыл.

Вара Лена акаже шольыжым  Иркутск областьыш, Ангарск олашке, нангая. Тушто Федор токарь-универсаллан тунемаш пура.

Умбакыже илышкорныжо угыч шочмо ялышкыже конда, Ермолаевский кыдалаш школышто 9-ше классыште тунемеш. Тиде пагытыште йолташыже-влак Казахстаныште, Кызыл-Орда олаште, пашам ыштеныт. Тудымат тушко ӱжыныт. Фёдор ӱжмӧ почеш кая, 3-шо разрядан элетромонтерлан тунем лектеш, паспортым налеш. Тиде жапыштак баяным шокташ, мураш кумылжо утыр вияҥеш.

1971-1973 ийлаште Федор Миляев салтак радамыш ушна, Воркута оласе военный частьыште сӱретчылан да клуб вуйлатышыланышта. Тиде частьыште мурышо, семӱзгар дене шоктышо ансамбль лийын. Федор Миронович тушто кок ий усталыкшым шуарен. Военный частеш кодаш пеш йодыныт, но тудо шочмо ялышкыже пӧртылын. 1973 ийыште Федор колхозышто сӱретчылан, тыгак Тошто Сагалде клубышто худруклан пашам ыштен.

Тиде ийын декабрьыште рвезе ешым чумырен. Римма пелашыж дене ныл ӱдырым ончен куштеныт. Ынде коча-ковам куд уныкашт куандара. Виктория уныкаже кочажын пашажым шуя. Тудо Ленинград областьысе культур да искусство колледжын эстрадный вокал факультетыштыже тунемеш.

Федор Миронович Кадрек ял клубыштат худруклан, сӱретчылан тыршен, мурашат туныктен. Шкеже ятыр гана конкурс-смотрлаште мурен, шоктен, Кадрек ялын тӱвыражым  нӧлтен, да кызытат тиде пашамшукта. Шуко диплом, грамот дене палемдалтын. Тачат клубышто эртыше кажне концертыште уло кумылын шокта, мура. Тудо — «Кадрек сем» ден 2015 ийыште шочшо «Йонгалт, гармонь йӱк» ансамбль-влакын участникше.

Марий тӱвырам Федор Миляев семын йӧратыше, калыкше верч тыршыше шукырак лийыт гын, йӱлана аралалт кодеш. Гармоньчо шкеже тыге манеш: «Тӱҥалмынам самырык-влак шуят гын, тиде — эн кугу пиал».

Л.МИХАЙЛОВА.

 Авторын фотожо.

Снимкыште: Ф.Миляевлан (шола гыч кокымшо) пӧлеклалтше кас моткоч поро шӱлышеш эртен.

Опубликовать в Одноклассники