Илыш кажне кечын ончыко куржеш. Кунамже тудым поктен шуашат неле. Сандене йылмым туныктымаштат у технологийым кучылтман. Тидым Марий тӱвыра рӱдерын пашаеҥже-влак сайын умылат. Садлан ӱмаште Марий тиште кечын нуно марий мультурокын презентацийжым ончыктеныт. Таче рӱдерын сайтыштыже (mari-centr.ru) йоча-шамычлан марий йылмым тунемаш полшышо урокын вич серийжым ончаш лиеш.
— Марий мультфильмым ышташ шонымаш шукертак шочын. Образований системыште 30 ий утла тыршенам, сандене сценарийым возымаште нелылыкым шижын омыл. Йочасадлаште кугыжаныш марий йылмым туныктымат проектым илышыш шыҥдарымаште кугу полышым пуэн, — каласен проектын авторжо да сценаристше Людмила Кошкина.
Людмила Ивановнан мутшо почеш, марий йылме компьютер дене чакрак кылдалтшаш. Тидым илыш йодеш. Йоча-шамыч у технологий дене кугыеҥ дечат сайын пайдаланат. Компьютер, планшет, телефон гоч Интернетыш чӱчкыдын лектыт. А марий мультурокым «ютубышто» кеч-кунам ончаш лиеш.
— Йочасадыште пашам ыштыме годымак икшывым модыш йӧн полшымо дене йылмылан, тӱвыралан кумылаҥденам, а мультфильм гоч икшывым шочмо йылмылан шӱмаҥдаш эшеат куштылгырак. Мультфильмым ыштыме годым йоча педагогикым, психологийым шотыш налме. Проектнам Марий Элын Тӱвыра, печать да калык-влакын пашашт шотышто министерствыштыже кӱлешанлан шотлен, полышым пуэныт, садлан ты проектым умбакыжат шуена, — ыштышаш пашаж дене палдарен ӱдырамаш.
Мультфильмым ыштымаште тыгак художник А. Голубцев, йӱк режиссер С. Белов, Марий курчак театрын артистше, Марий Элын калык артистше Э.Лисицына, мурызо да композитор С.Яндукова кыртмен тыршеныт.
— Художник шонымашнам сайын умылен, тӱрлӧ чиям кучылтын, а вет икшыве лачак мотор, шинчаш перныше чиям ужын, мультфильмым тӱткын онча. Эльвира Лисицына герой-влаклан йӱкшым «пӧлеклен», Светлана Яндукова тудлан мурымаште полшен, тыгак семым возен. Поснак йӱк режиссер Сергей Белов ден сӱретче Алексей Голубцевлан таум ойлыман. Ик мультикланак 300 тӱжем теҥге кӱлеш, а ме вич мультфильмлан 99 тӱжем теҥгем кучылтынна. Эн шуко шийвундо анимацийлан да йӱкым пыштымылан кая. Но йӱк режиссер ден сӱретче нелылыкнам умылат, сандене мыланна полшат, — манеш Людмила Ивановна.
Проектым илышыш шыҥдарымаште Э.Лисицынанат надырже кугу, вет чыла герой тудын йӱкшӧ дене кутыра. Сандене Эльвира Семеновна дене ты пашаш кузе ушнымыж нерген мутнам вашталтышна.
— Людмила Ивановна дене телевиденийыште «Йомак чондай» передачым ямдылыме годым лишкырак палыме лийынна.Тудын деч вара кылна кӱрлын огыл. Сандене мыйым ты проектыш ӱжмыж годым мый вигак полшаш келшенам. Герой-влаклан йӱкым ик дубль гычак возенна. Шкежат ом пале кузе тыге лектын? Очыни, Марий курчак театрыште пашам ыштымем мылам ты сомылыштем полшен. Мультфильмыш йӱкым пыштыме годым ик жаплан йоча пагытыш пӧртылынам, герой-влак дене пырля юарленам, модынам. Ме эн ончыч йӱкым возенна, вара гына сӱретче герой-влакым «шочыктен». Сандене художник Алексей Голубцевлан мыйын кӧргӧ чонем шижын моштымыжлан ӧрынам да иканаште куаненам. Чынжымак кажне геройжат йӱкемлан лач келшен толеш. Проектыш ушнымо мыйым у тошкалтышыш кӱзыктен, садлан ыштыме пашамлан ом чеверге, вет мультфильм шуко пайдам конда, йоча-влакым шочмо йылмылан шӱмаҥда. Ты проектыш мыйым ӱжмылан Марий тӱвыра рӱдерын директоржо Наталья Васильевна Пушкина ден авторжо Людмила Ивановна Кошкиналан кугу таум каласем, — каласен Эльвира Лисицына.
Л.ШАБДАРОВА.
Снимкыште: Марий мультурок гыч ужаш.
Фото: марий мультфильм
